Deelsessies

Navigeer snel naar:

Eerste ronde deelsessies
Tweede ronde deelsessies
Derde ronde deelsessies

Eerste ronde deelsessies (11:30-12:15 uur)

1.1 Gezondheidscommunicatie: spreken met gebruikers vóór je een tekst schrijft

Werksessie

Spreker: Karel van der Waarde Karel van der Waarde is docent op universiteiten in Zwitserland en België. Hij is bestuurslid van het International Institute for Information Design in Oostenrijk. En hij startte in 1995 een ontwerp-onderzoeksbureau in België. Het bedrijf ontwikkelt en test patiëntenbijsluiters, instructies, formulieren, en protocollen in zowel digitale als analoge formaten.

Karel van der Waarde

Patiënten moeten weten hoe, wanneer, en waarom medicijnen gebruikt worden. Medicijnenbijsluiters zijn een mooi voorbeeld van een genre dat echt niet werkt. De teksten zijn te lang, te kleine letters, moeilijk te begrijpen, en vrijwel onbruikbaar. Maar voordat we overgaan tot het schrijven van bruikbare, visuele, en digitale informatie over medicijnen is het nodig om eerst naar patiënten te luisteren. Deze sessie richt zich op de praktische mogelijkheden, de belangrijkste vragen, en het omgaan met conflicterende opinies.

1.2 Glanzende inzichten uit een verroeste tekst: de moderne dagvaarding (en de flyer) in Nederland en België

Inspiratiesessie

Spreker: Karl Hendrickx Karl Hendrickx is hoofddocent Rechtstaalbeheersing aan de Universiteit Antwerpen, taaladviseur van het Belgische Rekenhof en buitengewoon gastdocent aan de KULeuven voor het vak Nederlandse rechtstaal op de campussen Leuven, Brussel en Kortrijk. Sinds 1997 geeft hij de opleiding ‘Redactie van vonnissen en arresten’ bij het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding (IGO) voor pasbenoemde magistraten. Hij werkte mee aan publicaties rond toegankelijke notarisakten en eenvoudige dagvaardingsexploten en adviseert geregeld juridische instanties over toegankelijk taalgebruik.

Spreker: Tialda Sikkema Tialda Sikkema is promovenda bij het lectoraat Schulden en Incasso en is sinds 2009 verbonden als docent juridische tekstkwaliteit aan het Instituut voor Recht van de Hogeschool Utrecht. Zij was betrokken bij proces van de modernisering van de dagvaarding in Nederland.

Tialda Sikkema

Hoe is het gelukt om van de meest vastgeroeste juridische teksten uit ons taalgebied te komen tot een geheel nieuwe variant? De civiele dagvaardingen uit Nederland en België hebben een structuur uit de 19de eeuw en in de afgelopen 150 jaar is er in stijl ook maar weinig veranderd. Tot 2018 en 2024. Toen zijn in Vlaanderen en Nederland twee projecten volbracht om beide dagvaardingen begrijpelijker op te stellen: twee glanzend nieuwe teksten zijn het resultaat. Juridische tekstexperts Karl Hendrikx en Tialda Sikkema delen in deze presentatie hun inzichten en tips. Welke stappen zijn gezet om deze geoxideerde tekst uit onze rechts- en taalgebieden te optimaliseren? We bespreken daarbij de juridische, sociologische, maatschappelijke en bedrijfseconomische randvoorwaarden. En we gaan met elkaar en de deelnemers in gesprek om de volgende stap te zetten: wat zijn jullie tips voor ons?

1.3 Lessen van een klachtencommissaris

Praktijkgerichte presentatie

Spreker: Ninke van der Kooy Ninke van der Kooy is oud-klachtencommissaris van de gemeente Enschede. Daarvoor was zij projectleider informele aanpak voor het project ‘Prettig contact met de overheid’ en was ze lid van de stuurgroep Direct Duidelijk. Momenteel werkt ze als docent rechten bij Windesheim Hogeschool in Zwolle. Ze heeft zich al vroeg in haar carrière gespecialiseerd in het ‘anders dan juridisch’ oplossen van conflicten. Deze opgedane kennis gebruikt ze momenteel om haar studenten te leren dat er naast een juridische oplossing nog tal van mogelijkheden zijn om zaken op te lossen. Iets dat zij in haar werk als klachtencommissaris ook altijd gedaan heeft. Het echte gesprek, echte oplossingen maar ook duidelijkheid als iets niet kan. Deze manier van werken, kijken en oplossingen zoeken vraagt inzet, vaardigheden, doorzettingsvermogen en lef want je ondervindt ook weerstand, agressie en tegenwerking. Ninke vertelt aan de hand van verhalen uit haar tijd als klachtencommissaris over de do’s en dont’s van haar inzet voor een direct duidelijke, responsieve en betrouwbare overheid.

Ninke van der Kooij

1.4 Teksten testen bij de doelgroep: hoe pak je dat aan?

Tafelgesprek

Tafelgast: Steven Strynckx Steven Strynckx is coördinator communicatie bij het agentschap Opgroeien van de Vlaamse overheid. Steven is verantwoordelijk voor het communicatiebeleid en teamverantwoordelijke voor 16 schitterende communicatiecollega's. Hij vertelt over het Kindboekje dat in 2023 de Heerlijk Helderprijs won. De jury van de prijs waardeerde in het bijzonder de inzet van gebruikersonderzoek bij de herwerking van het boekje.

Steven Strynckx

Tafelgast: Carolien Oosterlinck Carolien Oosterlinck is germanist Nederlands-Duits. Van 1992 tot 1998 was ze assistent Nederlandse taalkunde aan de Universiteit Gent. Daar gaf ze onder andere taalzorg en schrijfvaardigheid. Sinds 1998 strijdt ze als taalambtenaar van de Stad Gent tegen het ‘ambtenarees’ en voor heldere taal in de Gentse administratie. Voor die strijd gebruiken zij en diverse collega’s bij de Stad Gent steeds vaker ook gebruikerstests. ‘Want de beste manier om te weten of je doelgroep je echt begrijpt, is uitvoerig chécken of je doelgroep je echt begrijpt. Bovendien kun je met de resultaten van gebruikerstests je schrijftips ook mooi onderbouwen en krachtiger maken. En zelf tot goede nieuwe inzichten komen, natuurlijk.’

Carolien Oosterlinck

Tafelgast: Marc Mulder Marc Mulder is senior ervaringsdeskundige armoede en schulden bij Movisie en is oprichter van de Ervaringsraad van het Expertisepunt Basisvaardigheden. In dit Expertisepunt werken Movisie en Stichting Lezen en Schrijven samen. Het is een plek voor kennis, inspiratie en samenwerking voor iedereen die zich inzet voor mensen met beperkte basisvaardigheden. Denk aan lezen, schrijven, rekenen en de omgang met digitale middelen. Marc vertelt hoe je ervaringsdeskundigen kunt inzetten bij de ontwikkeling van je product of dienst.

Marc Mulder

Marieke van Haren Marieke van Haren is neerlandicus en psycholinguïst en werkt als manager Klantcontent bij het CBR. Met haar team is zij verantwoordelijk voor klantgerichte communicatie -in alle kanalen- die duidelijk, makkelijk en inlevend is. Veel klanten, veel mensen en wensen. Zeker bij het CBR; we zijn er voor zowel de starter op de weg als voor de senior die verkeersdeelnemer wil blijven. Van digital savvy tot nauwelijks digitaal vaardig. Samen met de RDW ontwikkelde ze een brief over het rijbewijs waarin informatie van beide organisaties één makkelijk en duidelijk geheel vormen voor de klant. Ze vertelt hoe klantinzichten en klantonderzoek daar aan bijdragen.

Marieke van Haren

De beste manier om te weten of je doelgroep je echt begrijpt, is uitvoerig chécken of je doelgroep je echt begrijpt. Maar hoe pak je dat aan? Hoe bereik je de doelgroep en wat is eigenlijk ‘de doelgroep’? Op welke manieren kun je testen? De gasten aan tafel geven tips en we nodigen iedereen in de zaal uit om vragen te stellen en mee te praten.

1.5 Genderbewust taalgebruik: hoe schrijf je teksten voor m, v en x?

Spreker: Karen Deschamps Karen is taaladviseur bij de Vlaamse overheid en lid van de Taalunie-werkgroep Genderbewust taalgebruik.

Karen Deschamps

Steeds meer organisaties vinden het belangrijk om op een genderbewuste manier te communiceren. Op die manier proberen ze ervoor te zorgen dat iedereen, ongeacht genderidentiteit of sekse, zich aangesproken voelt en zich kan herkennen in brieven, mails, vacatureberichten, regelgeving enzovoort. In deze sessie geeft Karen Deschamps tips voor genderbewuste én heerlijk duidelijke teksten.

1.6 Begrijpelijke taal voor professionals in het hoger onderwijs

Workshop

Spreker: Femke van Damme Femke van Damme zet zich als communicatieadviseur, tekstschrijver en schrijftrainer al jaren in voor heldere taal. Ze runt sinds 2018 haar eigen bureau voor heldere communicatie en teksten ‘FemfaTAAL’. Femke is een van de trainers van de workshops begrijpelijke overheidstaal in het hoger onderwijs.

Femke van Damme

Spreker: Talissa Oude Bennink Talissa Oude Bennink maakt zich al bijna 10 jaar hard voor begrijpelijke taal en communicatie. Eerst bij de gemeente Enschede, later via de Direct Duidelijk Brigade bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrsrelaties en Gebruiker Centraal, en nu ook via haar eigen Taalbureau Talissa. Een van haar persoonlijke ambities is om begrijpelijke taal verder te brengen binnen het onderwijs. Daar ligt dé basis als het gaat om taal. Daarom is zij blij dat ze voor de Taalunie de workshops begrijpelijke overheidstaal in het hoger onderwijs mag geven.

Talissa Oude Bennink

Werk je in het hoger onderwijs? Wil je jouw studenten en collega’s bewust maken van begrijpelijke taal? En wil je ook tips hoe jouw studenten hun teksten kunnen verbeteren én testen? Dan is deze workshop speciaal voor jou! De Taalunie organiseert workshops over begrijpelijke overheidstaal in het hoger onderwijs, voor studenten en docenten aan Nederlandse hogescholen en universiteiten. Tijdens deze sessies creëren we al tijdens de opleiding bewustzijn voor het belang van begrijpelijke overheidscommunicatie. We bieden studenten de nodige inzichten en vaardigheden, zodat ze klaar zijn om duidelijk te communiceren met verschillende doelgroepen zodra ze de stap op de arbeidsmarkt zetten. In deze workshop kun je kennismaken met de workshops die de Taalunie aanbiedt in het hoger onderwijs. En ontdek je hoe de ISO-norm voor heldere taal in de praktijk werkt. En je leert hoe je teksten makkelijk kunt testen. Want je weet pas of je duidelijk schrijft door te testen. Vergeet niet je eigen tekst mee te nemen!

Tweede ronde deelsessies (13.15-14.15 uur)

2.1 Hoe Thuisarts.nl medische informatie heerlijk duidelijk maakt

Inspiratiesessie

Spreker: Jantine Woudstra Jantine Woudstra is hoofdredacteur bij Thuisarts.nl en huisarts.

Jantine Woudstra

Spreker: Wouter van Wingerden Wouter van Wingerden is eindredacteur van Thuisarts.nl. Hij is ook schrijver, taaladviseur en corrector.

Wouter van Wingerden

Op Thuisarts.nl kun je antwoord vinden op je vragen over ziekte en gezondheid. Dat gebeurt 80 miljoen keer per jaar. Die informatie komt van huisartsen en specialisten. Hoe maak je van moeilijke medische inhoud teksten die bijna iedereen snapt?

Jantine Woudstra en Wouter van Wingerden vertellen hoe dat werkt. Er is een lange weg van richtlijnen vol jargon naar informatie die én eenvoudig is én inhoudelijk klopt. Ze laten zien wat er allemaal gebeurt in dat proces. En hoe artsen en taalexperts daarbij samenwerken. Plus: ze worden er steeds ‘radicaler’ in. Lukt het jou ook om iets complex tot de kern terug te brengen? Sleutel mee!

2.2 Rechtspraak, begrijpt u mij?

Praktijkgerichte presentatie

Spreker: Ingrid Putker Ingrid Putker zet zich als product owner en klantreiscoördinator bij IVO Rechtspraak in voor een toegankelijke rechtspraak. Hoe kunnen de rechtzoekende en de professional goed hun weg vinden in hun juridische (digitale) procedures? Ingrid coördineert het ontwerpen van begrijpelijke formulieren, toegankelijke webportalen en andere, ook niet-digitale, hulpmiddelen zoals bijsluiters. Eerder was Ingrid advocaat in Den Haag, wetgevingsjurist bij de Raad van State en zelfstandig redacteur, gespecialiseerd in begrijpelijke juridische teksten.

Ingrid Putker

Mensen voelen zich onzeker, overweldigd en machteloos als ze van de deurwaarder een incassodagvaarding krijgen of tegen een besluit van hun gemeente in beroep willen gaan. Dat moet beter, de Rechtspraak wil dat ook de rechtzoekende die zonder advocaat procedeert overzicht heeft en zich kan redden. Aan de hand van een concreet voorbeeld, een nieuwe bijsluiter bij de dagvaarding, deelt Ingrid Putker welke onderzoeken de Rechtspraak heeft gedaan, met welke methodes nieuwe hulpmiddelen zijn bedacht en hoe deze zijn getest. Want daar gaat het om: verbetert zo’n bijsluiter ook echt de beleving?

2.3 Begrijpelijke taal voor professionals in het hoger onderwijs

Voor meer informatie zie onder 1.6 (= zelfde sessie)

2.4 Hoe draagt begrijpelijke taal in wetgeving bij aan een heldere overheid?

Tafelgesprek

Inleidend spreker: Torunn Reksten Torunn Reksten is expert in duidelijke taal en senior adviseur bij de Taalraad van Noorwegen. Als voorstander van duidelijke taal, docent, redacteur en auteur heeft ze sinds 2008 een centrale rol gespeeld bij het opbouwen van bewustzijn en competentie in duidelijke taal – een initiatief dat een nieuwe standaard heeft gezet voor publieke communicatie in Noorwegen. Ze heeft de implementatie van de Noorse Taalwet geleid, waarin een gedeelte over begrijpelijke taal gaat.
De bijdrage van Torunn Reksten is in het Engels.

Torunn Reksten

Tafelgast: Patricia Popelier Patricia Popelier is gewoon hoogleraar aan de rechtenfaculteit van de Universiteit Antwerpen en woordvoerder van de onderzoeksgroep Overheid en Recht. Ze is ook senior research fellow aan de Universiteit van Kent, Centre for Federal Studies en copromotor van het interdisciplinaire Centre of Excellence GOVTRUST. Daarnaast is ze co-voorzitter van de International Association of Legislation en bestuurslid, en voormalig voorzitter, van het Interuniversitair Centrum voor Wetgeving. Ze publiceert over grondwettelijke onderwerpen, waaronder de kwaliteit van wetgeving en rechtszekerheid.

Patricia Popelier

Tafelgast: Eline van Slijpe Eline van Slijpe is juridisch adviseur bij de gemeente Amsterdam. Ze houdt zich daar bezig met het opstellen van gemeentelijke regelgeving, zoals verordeningen en subsidieregelingen. Daarvoor rondde ze de opleiding tot wetgevingsjurist af bij de Academie voor wetgeving en overheidsjuristen en werkte ze bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan een wetsvoorstel om vast te leggen dat de motivering van overheidsbesluiten begrijpelijk moet zijn.

Eline van Slijpe

Tafelgast: Karl Hendrickx Karl Hendrickx is hoofddocent Rechtstaalbeheersing aan de Universiteit Antwerpen, taaladviseur van het Belgische Rekenhof en buitengewoon gastdocent aan de KULeuven voor het vak Nederlandse rechtstaal op de campussen Leuven, Brussel en Kortrijk. Sinds 1997 geeft hij de opleiding ‘Redactie van vonnissen en arresten’ bij het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding (IGO) voor pasbenoemde magistraten. Hij werkte mee aan publicaties rond toegankelijke notarisakten en eenvoudige dagvaardingsexploten en adviseert geregeld juridische instanties over toegankelijk taalgebruik.

Torunn Reksten trapt deze sessie af met een presentatie over een inspirerend initiatief in Noorwegen. Daarna gaan deskundigen uit Nederland en Vlaanderen met elkaar in gesprek over het thema. Kunnen we begrijpelijke taal als recht/plicht verankeren in wetgeving en hoe voer je zo’n wet uit? Hoe maak je begrijpelijke wetteksten en hoe ga je als ambtenaar of jurist om met ingewikkelde wetten? We voeren dit gesprek aan tafel op het podium en nodigen iedereen in de zaal uit om vragen te stellen en mee te praten.

2.5 Participatiegraad?! Kwartiermaker!? Menselijk maat?! en andere jeuktaal: samen met jongeren op zoek naar duidelijk inclusief taalgebruik!

Inspiratiesessie en panelgesprek

Spreker: Bart de Bart Bart de Bart werd drie maanden te vroeg geboren. Dat had behoorlijk heftige gevolgen voor zijn gezondheid, want hierdoor heeft hij een slecht immuunsysteem en hele kwetsbare longen. Bart ontdekte aan den lijve en in zijn omgeving dat het voor mensen met een beperking echt heel lastig is om te studeren of een passende baan te vinden. Om dat te veranderen richtte hij SWOM op. Bij SWOM zijn inmiddels zo’n zestig collega’s dagelijks bezig om vanuit Barts visie de wereld een stukje mooier te maken, diverser en inclusiever. Samen met professionals, werkgevers en beleidsmakers. Zodat meer mensen echt mee kunnen doen.

Bart de Bart

Spreker: Rick Brink Rick Brink was gemeenteraadslid in Hardenberg en later fractievoorzitter. Als voorzitter van de inclusiewerkgroep in de gemeente zette hij zich met succes in om zijn woonomgeving op de kaart te zetten als ‘Meest toegankelijke gemeente van Nederland’. In 2019 won hij een baan als Minister van Gehandicaptenzaken bij KRO-NCRV. In die functie was hij de belangenbehartiger voor de circa twee miljoen mensen met een beperking. Hij zette zich in voor alle generaties die in dit land moeten leven met een beperking (kinderen, studenten, ouderen) en voor alle mensen met een beperking (verstandelijk, fysiek, visueel, auditief). Die ervaring komt heel goed van pas in zijn werk als adviseur en ondernemer. Hij ondersteunt overheden en organisaties bij hun inclusievraagstukken. Ook is hij sinds 2021 directeur belangenbehartiging bij SWOM.

Rick Brink

Bart de Bart, Rick Brink en een panel van jongeren als ervaringsdeskundigen duiken in de wereld van overheidstaal en inclusie. Want hoe inclusief is al die jeuktaal die in bestuurlijke contexten gebruikt wordt? Waarom schrijven overheden vaak in jeuktaal en hoe ervaren jongeren dit taalgebruik? Misschien nog wel belangrijker: hoe kunnen we samen duidelijker communiceren? Zodat iedereen kan volgen waar de teksten over gaan. Ontdek hoe jongeren de communicatie van de overheid ervaren, en hoe we samen kunnen stoppen met jeuktaal. Want laten we eerlijk zijn, wie heeft er geen genoeg van die buzzwords als ‘menselijke maat’ en ‘aanjagen’?

2.6 Taal is ook niet alles – hoe tekst en ontwerp elkaar kunnen versterken

Werksessie

Spreker: Lilith Brouwer Lilith Brouwer is docent bij het Instituut voor Recht aan de Hogeschool Utrecht. Ze geeft onderwijs op het gebied van innovatie en design thinking. Daarnaast is ze projectleider van het Juridisch Innovatielab: dé plaats waar werkveld, onderwijs en onderzoek bij elkaar komen om tot innovaties van de beroepspraktijk te komen.

Lilith Brouwer

Spreker: Jos Rutten Jos Rutten is docent bij het Instituut voor Recht aan de Hogeschool Utrecht. Hij geeft onderwijs op het gebied van innovatie en design thinking en is trekker van het Juridisch innovatielab. Tot 2016 was hij ook (toegevoegd) gerechtsdeurwaarder. Jos geeft onder andere les aan de studenten kandidaat-gerechtsdeurwaarder over exploten en het beslag- en executierecht.

Jos Rutten

In deze sessie laten Lilith en Jos je zien hoe ontwerpgericht en creatief denken kan helpen bij het overbrengen van een ingewikkelde boodschap. Ze hebben voorbeelden en natuurlijk ga je zelf ook aan de slag!

2.7 Taal als symptoom

Inspiratiesessie

Spreker: Geerke van der Bruggen Geerke van der Bruggen is taaltrainer. In haar trainingen helpt zij juristen en andere experts om goed leesbare teksten te maken over moeilijke materie. Daarnaast werkt ze aan een promotieonderzoek over de (on)begrijpelijkheid van rechterlijke uitspraken. Zij verzorgde samen met André Verburg trainingen duidelijke juridische taal voor de Taalunie.

Geerke van der Bruggen

Het taalniveau verlagen: vaak is dat waar mensen aan denken als ze hun teksten begrijpelijker willen maken. Maar begrijpelijkheid is zo veel meer dan alleen de taal. In deze sessie gaan we met elkaar in gesprek over wat (samen) schrijven zo lastig maakt. En natuurlijk wat ervoor nodig is om lezers écht beter te bedienen.

Derde ronde deelsessies (14:30-15:15 uur)

3.1 Gezondheidsvaardigheden: wat en hoe?

Inspiratiesessie

Spreker: Coryke van Vulpen Coryke van Vulpen is gezondheidswetenschapper en werkt als strategisch adviseur bij Pharos expertisecentrum gezondheidsverschillen en is coördinator van de Alliantie Gezondheidsvaardigheden.

Coryke van Vulpen

Spreker: Lien Pots Lien Pots is gezondheidssocioloog en werkt als stafmedewerker bij Eerstelijnszone Dender.

Lien Pots

Naast begrijpelijke taal is het belangrijk om als organisatie rekening te houden met het bredere concept van gezondheidsvaardigheden: het kunnen vinden, begrijpen én toepassen van informatie over gezondheid. Eén op de vier volwassenen in Nederland en één op de drie in België heeft hier moeite mee. Dit zorgt voor ongelijke gezondheidskansen. Een organisatie die hier rekening mee houdt noemen we ook wel een ‘gezondheidsvaardige organisatie’. ‘Op naar een gezondheidsvaardige Eerstelijnszone Dender’ is een van de 18 pilot-projecten die navigeren naar een gezondheidsvaardige Eerstelijnszorg. Tijdens het project hebben actoren (organisaties, professionals, burgers) binnen Eerstelijnszone Dender kennis kunnen maken met het belang van gezondheidsvaardige of begrijpbare organisaties in zorg en welzijn en hoe hiervan werk te maken. We laten je kennismaken met de tien kenmerken van een gezondheidsvaardige organisatie en delen onze lessen en aanpak. Het project wordt gerealiseerd met steun van het Fonds Dr. Daniël De Coninck, beheerd door de Koning Boudewijnstichting.

3.2 Dé nieuwe standaard in begrijpelijke voorlichting

Inspiratiesessie

Spreker: Ralph Koppers Ralph Koppers is oprichter en CEO van Indiveo. De behoefte aan begrijpelijke informatie is ontstaan vanuit mijn praktijk als longarts in het Medisch Centrum Leeuwarden. Met de animaties van Indiveo worden patiënten en cliënten beeldend en dus begrijpelijk geïnformeerd. In de bibliotheek van Indiveo vind je honderden animaties waarin (medische) informatie helder wordt uitgelegd. Resultaat: patiënten en cliënten begrijpen deze informatie en zorg- en hulpverleners besteden minder tijd aan standaarduitleg en hebben daardoor meer tijd voor échte zorg en betrokkenheid. Onze ambitie: Begrijpelijke informatie voor alle patiënten en cliënten!

Ralph Koppers

Spreker: Jeroen Ester Jeroen Ester werkt bij maatschappelijk adviesbureau Purpose. Hij heeft daarvoor jarenlang bij een geneesmiddelenfabrikant gewerkt. Binnen Purpose heeft hij een verkennende rol voor projecten en innovatie in zorg- en sociaal domein. Purpose werkt aan maatschappelijke vraagstukken met mensen in een kwetsbare situatie als doelgroep. Vanuit deze verkennende rol heeft hij het animatieplatform Indiveo vanuit de zorg nu ook samen met Indiveo en gemeenten geïmplementeerd in het sociale domein.

Jeroen Ester

Indiveo helpt organisaties om complexe informatie begrijpelijk en duidelijk uit te leggen aan de doelgroep. Hierdoor leggen experts beter uit en hebben zij meer tijd voor hun patiënten, cliënten of inwoners. Tegelijkertijd ervaren deze mensen minder stress en kunnen zij thuis al optimaal voorlichting krijgen. De animaties, instructiekaarten en begrijpelijke beelden zijn bij uitstek geschikt voor laaggeletterden en anderstaligen.

Purpose werkt aan maatschappelijke vraagstukken met mensen in een kwetsbare situatie. Om de schuldhulpverlening begrijpelijk te maken voor iedere doelgroep, hebben ze samen met hulpverleners uit het sociaal domein en partner Indiveo verschillende onderwerpen uit schuldhulpverlening vertaald naar animaties voor gemeenten.

3.3 Taal als symptoom

Voor meer informatie zie onder 2.7 (= zelfde sessie)

3.4 Hoe stomen we studenten klaar voor het gebruik van begrijpelijke taal in hun werk?

Tafelgesprek

Tafelgast: Raf Van Ransbeeck Raf Van Ransbeeck is raadsheer bij het Hof van Beroep te Brussel. Hij heeft ook enkele bijkomende engagementen als magistraat, zoals zijn lidmaatschap in de raden van bestuur van de Belgische afdeling van de Internationale Unie voor Magistraten (IUM) enerzijds en van het Europees Justitieel Netwerk in burgerzaken (EJN) in België anderzijds. Hij is directeur van het Belgische Instituut voor Gerechtelijke Opleiding (IGO-IFJ).

Tafelgast: Pleuntje van Wijck Pleuntje van Wijck is logopedist en spraak-taalpatholoog. Zij is werkzaam als docent en als senior studentbegeleider op de opleiding logopedie HAN. Vanuit haar jarenlange ervaring op de werkvloer met de doelgroep mensen met laaggeletterdheid en/of een communicatieve beperking neemt ze de toekomstige zorgprofessional mee in de zoektocht naar wederzijdse afstemming tussen cliënt en logopedist. Ze ontwikkelde in dit kader een module laaggeletterdheid voor de HAN.

Pleuntje van Wijck

Tafelgast: Ellis van der Scheer Ellis van der Scheer is als fysiotherapiewetenschapper en docent werkzaam op de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN). Als onderzoeker is ze verbonden aan het lectoraat Werkzame Factoren in de Beweegzorg. Haar onderzoek richt zich op de communicatie tussen de fysiotherapeut en de patiënt. In een van haar onderzoeksprojecten richt ze zich specifiek op de communicatie bij patiënten met laaggeletterdheid. De resultaten van dit project vormen de aanleiding om het thema laaggeletterdheid binnen het onderwijs van de HAN breed te implementeren.

Ellis van der Scheer

Tafelgast: Jacqueline van Kruiningen Jacqueline van Kruiningen is lector Taalbewust hoger onderwijs aan Hogeschool Rotterdam. Ze is bovendien lid van de Taalunie-werkgroep Taalcompetentie in het Hoger Onderwijs. Eerder werkte ze als docent, onderzoeker en teamleider in diverse sectoren van het hoger onderwijs (Rijksuniversiteit Groningen, NHL Stenden Hogeschool, Open Universiteit). Met de expertisekring van haar lectoraat ze zich op de academische en professionele taalcompetentie van studenten in het hoger onderwijs en op de manieren waarop opleidingen de ontwikkeling van die competentie kunnen bevorderen. Van Kruiningen is gepromoveerd op een onderzoek naar docentprofessionalisering en onderwijsverandering.

Jacqueline van Kruiningen

Als we willen dat ambtenaren, juristen en zorgmedewerkers begrijpelijk communiceren, moeten we beginnen in het onderwijs. Hoe geven we studenten in hun opleiding bewustzijn en de juiste vaardigheden mee? Hoe veranker je het onderwerp concreet in het curriculum en hoe zorg je voor aansluiting op de beroepspraktijk? Hierover gaan we in gesprek met deskundigen, die concrete tips uit hun onderwijspraktijk geven. En we nodigen docenten én ambtenaren, juristen en zorgmedewerkers in de zaal uit om vragen te stellen en mee te praten.

3.5 De inzet en bruikbaarheid van AI en (leesbaarheids)tools

Spreker: Antal van den Bosch Antal van den Bosch is faculteitshoogleraar Taal, Communicatie en Computatie aan de Universiteit Utrecht, en lid van de Raad van Bestuur van NWO. Zijn onderzoek naar computationele taalmodellen bevindt zich op het snijvlak van kunstmatige intelligentie en taal- en communicatiewetenschappen. Eerder deed hij onderzoek in Tilburg, Brussel, Maastricht, Nijmegen, en Amsterdam (UvA) en bij Amazon. Hij was van 2017 tot 2022 directeur van het KNAW Meertens Instituut.

Antal van den Bosch

3.6 Onderzoeksopzet voor laaggeletterden

Presentatie

Spreker: Charlotte Swart Charlotte is UX researcher bij de academie IT en Mediadesign aan de HAN University of Applied Sciences. Ze richt zich op inclusief en toegankelijk ontwerpen en testen. Ze werkte mee aan de Monitor Begrijpelijkheid Overheidsteksten.

Charlotte Swart

Spreker: Amber Oomen Amber is senior-onderzoeker bij Onderzoeksgroep OpRecht Begrijpelijk van de Academie Rechten aan de HAN University of Applied Sciences. Ze doet onderzoek naar de meerwaarde van begrijpelijke taal en visuele vormgeving in de toegang tot recht.

Amber Oomen

Mensen die moeite hebben met lezen en schrijven doen vaak niet mee aan onderzoek. Daardoor sluit beleid niet altijd aan op hun behoeften. Amber Oomen en Charlotte Swart werken samen met het Radboudumc aan begrijpelijke informatiebrieven en toestemmingsformulieren. Ze testten deze met 10 laaggeletterden. Hieruit bleek dat de meeste deelnemers wel zeggen dat ze iets heel begrijpelijk vinden (‘perceived comprehensibility’), maar de begripsvragen toch niet kunnen beantwoorden (‘actual comprehensibility’).
Niet alleen de teksten en illustraties zijn getest: de onderzoekers verkenden meerdere visuele varianten op de klassieke brief, zoals interactieve video’s en pratende uitnodigingen.
In deze sessie vertellen ze over hun methode voor het testen met laaggeletterden, delen ze de onderzoeksresultaten en bespreken ze alternatieven voor de informatiebrief.